Preludium
W roku 2021 Grzegorz SP8GPB na jednym ze spotkań OT-20 PZK zgłosił pomysł, by wybudować przemiennik amatorski (na 2 m i 70 cm) na obiekcie RTCN Lublin/Boży Dar. Za tego rodzaju koncepcją przemawiały następujące fakty:
- antena przemiennika byłaby na wysokości około 150 m nad poziomem gruntu, co oznacza około 456 m nad poziomem morza,
- wokół masztu nie ma wysokich urządzeń przemysłowych ani innych wysokich wież, co będzie zaletą dla propagacji sygnału.
Proponowana lokalizacja, zakładając pracę z mocą dopuszczalną przez pozwolenie radiowe (15 W), pozwoliłaby na pokrycie zasięgiem przemiennika niemal całego województwa lubelskiego.
Prognozowany zasięg przemiennika pozwalałby między innymi na zaoferowanie przyszłym użytkownikom możliwości komunikacji radiowej w sytuacjach kryzysowych, przy braku zasięgu sieci komórkowych lub wyczerpaniu źródeł energii w telefonach komórkowych.
Zapoczątkowany projekt nabrał większego znaczenia, gdy pracownicy Wydziału Zarządzania Kryzysowego OC Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie (komendant Wojciech Opara i Bożydar Kuzaka SP8TDK) zapoczątkowali działania, mające na celu wyposażenie obozów letniego wypoczynku dla dzieci i młodzieży w urządzenia radiowe - radiotelefony amatorskie - pozwalające na przekazywanie informacji o zagrożeniach w miejscu obozu. Niestety, pandemia COVID 19 znacznie spowolniła prace Wydziału Zarządzania Kryzysowego UW w Lublinie. Mimo to prace zmierzające do zbudowania i uruchomienia przemiennika były kontynuowane.

Przygotowania do budowy przemiennika w Bożym Darze podzielono na kilka etapów.
1. Ocena możliwości instalowania przemiennika i wymogi niezbędne do jego instalacji (dostęp do sieci energetycznej, plan zainstalowanie szafy "Rackr", możliwości wyprowadzenia przewodu antenowego feedera z szafy na maszt, a następnie do anteny, itp.).
2. Weryfikacja możliwych rozwiązań dla optymalnej eksploatacji przemiennika w przyszłości.
3. Ocena możliwości wykorzystania istniejących i nieużywanych feederów o odpowiednich parametrach.
4. Ocena alternatywy zakupu nowego feedera w przypadku, gdyby dostępny feeder był uszkodzony. (Należy zwrócić uwagę, że przy tej wysokości umieszczenia anteny wymagałoby to stosowania feedera o bardzo małych stratach własnych, a więc feedera o dużej średnicy (1 5/8") i - niestety - drogiego. Wstępne wyliczenia pokazały, że potrzeba około 160 m bieżących przewodu).
5. Ocena możliwości zainstalowania anteny na wysokości około 150 m nad poziomem gruntu.
6. Uzyskanie pozwolenia radiowego dla przemiennika. Pozwolenie radiowe i znak SR8LBD sekretariat ZG PZK uzyskał w dniu 12.11.2021 r.
Planując te prace, należało wziąć pod uwagę wymogi formalne partnera strategicznego PZK, a mianowicie firmy Emitel S.A. Na każde wejście na obiekt należy uzyskać pozwolenie na piśmie, choćby prace polegały jedynie na oględzinach, robieniu zdjęć i pomiarach przestrzeni do zagospodarowania. Przy pracach na wysokości dodatkowo wymagane jest, aby osoby tam pracujące posiadały odpowiednie uprawnienia.
Podczas procesu planowania OT-20 PZK otrzymał bardzo duże wsparcie ze strony Prezydium PZK, a zwłaszcza Sekretarza PZK - Piotra SP2JMR oraz Skarbnika PZK - Jana SP2JLR. Piotr wynegocjował z Emitel S.A. uzyskanie wstępnej zgody na zamontowanie przemiennika wraz z instalacją antenową na obiekcie RTCN Boży Dar. Było to niezbędne dla opracowania planów instalacji przemiennika wraz z feederem i anteną. Drugi bardzo ważny czynnik to umieszczenie przemiennika amatorskiego na obiekcie RTCN w Bożym Darze w ramach umowy między PZK a Emitel S.A. Te uzgodnienia były kluczowe do dalszych działań umożliwiających ekipie montażowej wejście na obiekt, dokonywanie pomiarów, a następnie montażu przemiennika.
Pierwsze pozwolenie na wejścia na obiekt uzyskano w dniu 14.01.2021 r. Kolejne uzyskiwano w zależności od potrzeb. Dzięki przychylności firmy Emitel S.A. wejście na obiekt w celu wykonania prac na poziomie gruntu nie wymagało specjalnego przygotowania. Przy wykonaniu prac na wysokości trzeba było posiłkować się osobami z odpowiednimi uprawnieniami. Ponadto ze względu na inne prace zaplanowane przez Emitel S.A. nie zawsze można było uzyskać pozwolenie wejścia na obiekt. Pogoda też nie zawsze pozwalała na wykonanie prac. Warunki atmosferyczne na poziomie gruntu zazwyczaj były zupełnie inne niż na wysokości. Często, w czasie prac wykonywanych jesienią, maszt od pewnej wysokości był oblodzony i należało bardzo uważać na realia pogodowe. (fot.1). Należy tu zwrócić uwagę, że przy planowaniu i wykonywaniu każdego rodzaju prac priorytet kładziono na bezpieczeństwo osób i mienia.

Po wstępnych próbach okazało się, że dostępny feeder jest niestety podziurawiony (prawdopodobne skutkiem wyładowań atmosferycznych w ciągu wielu lat), gromadzi się w nim woda, co ujemnie wpłynęłoby na pracę przemiennika i linii przesyłowej. Podjęliśmy decyzję o zakupie nowego przewodu antenowego 1 5/8 cala. Zakupiony feeder docięty do wymaganej długości, ważył około 300 kg. W ramach budowy trasy kablowej na maszcie do wysokości około 150 metrów większość prac wykonali nasi Koledzy oraz dodatkowo zaangażowana została także jedna osoba z firmy, która specjalizuje się m.in. w tego typu pracach. Położenie nowego feedera - po uzyskaniu zgody Emitel S.A. odbyło się w dniach 5-9 września 2022 r. W instalacji brało udział 9 osób.
W trakcie przygotowywania projektu trasy kablowej oraz oczekiwania na uzyskanie zgody na montaż nowego feedera były prowadzone prace związane z budową dupleksera. Ze względu na dość znaczący koszt zakupu nowego dupleksera na pasmo 2 m, zdecydowano się na wykonanie go samodzielne z materiałów zakupionych przez Polski Związek Krótkofalowców.
Obecnie przemiennik jest w fazie prób i regulacji. Ze względu na porę roku (listopad - grudzień 2022) nie zawsze jest możliwe wykonanie zaplanowanych prac.

Finansowanie prac
Od początku było wiadomo, że zakres prac i związane z tym koszty są zbyt wysokie, by ponieść je ze środków OT 20 PZK. Z drugiej strony wiadomo, że przemiennik służy wszystkim krótkofalowcom, bez względu na przynależność organizacyjną. Umożliwia podejmowanie działań w różnych sytuacjach kryzysowych, a dzięki lokalizacji i wysokości zawieszenia anteny zasięgiem obejmuje znaczną część województwa lubelskiego. To wskazywało na potencjalne źródło finansowania: środki będące w PZK z odpisów 1% podatku na OPP.
W ramach starań Kolegów, którzy wsparli materialnie budowę przemiennika, została zamontowana szafa rack outdoor, wykonano instalację zasilającą, zamontowano tymczasową antenę, przemienniki na pasmo 2 m oraz 70 cm.
Po podliczeniu szacowanych dalszych kosztów (sytuacja z grudnia 2021) obliczono, że koszt budowy trasy kablowej oraz dupleksera na pasmo 2 m wynosi około 22.000 złotych. Po przeanalizowaniu otrzymanych środków z darowizn oraz środków OPP dostępnych dla OT 20, Zarząd OT-20 PZK w dniu 3.12.2021 r. złożył do Prezydium PZK wniosek o dofinansowanie na budowę przemiennika z "centralnych" środków OPP kwotą 18.000 złotych. Po uzyskaniu pozytywnej decyzji Prezydium PZK, rozpoczęto realizację prac.
Należy tu zaznaczyć dużą rolę Skarbnika PZK Jana SP2JLR w przygotowaniu i złożeniu wniosku o dofinansowanie przemiennika. Cenne były jego wskazówki umożliwiające złożenie dobrego planu finansowego. Dzięki temu powiódł się montaż finansowy wskazujący nie tylko na kluczową rolę Prezydium PZK w finansowaniu przedsięwzięcia, ale także pozyskanie darowizn finansowych od licznego grona sympatyków i udział środków własnych OT-20. Wniosek o dofinansowanie ze środków centralnych PZK w ramach OPP na kwotę 18.000 złotych OT-20 PZK uzyskał i dzięki temu możliwe było podjęcie prac nad budową i montażem przemiennika SR8LBD.

Obecny stan przemiennika SR8LBD
Przemiennik już pracuje. Jednak wymaga regulacji, zakupu docelowych anten i dokładnych ustawień. Gdy tylko warunki pogodowe pozwalają, prace te są wykonywane. Ostatnia regulacja miała miejsce na przełomie listopada i grudnia 2022 r. Przemiennik ten już służy do nadawania cotygodniowych komunikatów radiowych OT-20 PZK (czwartki, godz. 21:00 czasu lokalnego). Wstępne wyniki pokazują, że przemiennik spełni założenia techniczne i po ostatecznej regulacji oraz montażu docelowych anten, będzie dostępny dla prawie całego województwa lubelskiego.
Na zakończenie, chcielibyśmy podziękować Prezydium PZK za uzgodnienia z Emitel S.A. umożliwiające realizację projektu oraz sfinansowanie znacznej części kosztów budowy przemiennika. Wiemy, że doprowadzenie uzgodnień do interesującego nas finału i umieszczenie nowego przemiennika w ramach istniejącej umowy Emitel -PZK wymagało czasu i wielu działań ze strony Piotra SP2JMR w kontakcie z władzami Emitela. Uzgodnienia z Janem SP2JLR skarbnikiem PZK pozwoliły na napisanie dobrego merytorycznie wniosku o dofinansowanie projektu w kwocie 18.000 złotych. To co jest również istotne dla PZK (OT-20 PZK nie posiada osobowości prawnej), to utrzymanie umów z Emitel S.A. bez ponoszenia dodatkowych kosztów ze strony PZK. Jak można przeczytać na portalu PZK: Emitel SA jest naszym największym sponsorem.
Dziękujemy też Władzom Emitel S.A. za udostępnienie obiektu i bardzo życzliwe potraktowanie prośby PZK, konsultacje na etapie opracowania projektów montażu przemiennika wraz z instalacją antenową, a następnie naszych roboczych wniosków o zgodę na wejście na obiekt i wykonywanie prac.
Wyrazy podziękowania składamy również zespołowi bezpośrednio zaangażowanemu w budowę przemiennika oraz osobom, które wsparły dotychczas projekt okazjonalnym działaniem oraz finansowo poprzez darowiznę: Grzegorz SP8GPB, Jerzy SP8HPW, Krzysztof SQ8MFR, Jarek SP8OK, Radek SQ8MFS, Andrzej SQ8RMQ, Grzegorz SP8GON, Dariusz SQ8CRD, Michał SP5OSP, Edward SP8EB, Jakub SQ8J, Paweł SQ8RMX, Radek SQ8AL, Tomasz SP8DK, Tomasz SP5ETS, Marcin SQ8RMY, Robert SQ8KMY, Artur SQ8ISD, Artur SP8I, Jacek SP5ANT, Arkadiusz SP8MIA, Marek SQ8NGB, Zbyszek SP8IKL, Jarosław SQ7AI, SP8TDI, Tomasz SP8NCG, Jerzy SP2BZR, Ryszard SP8ONZ, Henryk SP8DHJ, Jacek SP8ONB, Zbigniew, Marcin SQ5RIQ, Jan, SP8YCB, SP8POC, Grzegorz SP8SPC, Michał SP5MKL.

Grzegorz Barański SP8GPB Prezes Zarządu OT-20 PZK
Jerzy Kowalski SP8HPW